Laf Ola Beri Gele!

Serbest Safsatalar
Eğer bir politikacı adayı iseniz, geleceğiniz için yapacağınız en iyi yatırım bu kitapçıktaki (SAFSATA KLAVUZU) safsataları hatmetmek ve mümkün olduğunca sık kullanmaktır. Ama politikacı değil de, politikacı muhatabı olacaksanız, Serbest Safsatalara ilişkin farkındalığınızı bu defa kolay kandırılmamak için kullanmak durumundasınız. 

Buna karşın, Serbest Safsataların çoğu zaman pek eğlenceli olduklarını söylemeliyiz. Zaman zaman anlamsız hatta hayli düzeysizdirler ama sonuçları itibariyle insanı hiç olmayacak inançlara ve durumlara götürebilirler. Dahası, masum muhataplarını hayatta kötü seçimler yapmaya hatta şiddete yönlendirebilirler. Her ne kadar AŞAĞIDAKi güncel örnekler gazetelerden alınmışsa da, gazeteci olmak için safsata yapmayı biliyor olmak da gerekli değildir. 

Biçimsel Safsatalar argümanın şekli, Serbest Safsatalar ise anlamı ile uğraşırlar. Serbest Safsatalar, kullanılan Türkçe’deki belirsizlik, kelime veya dilbilgisi kurallarının yanlış kullanımı, bir fikrin veya olayın yanlış ifadesi, bir tahminin vurgulanması, yanlış anlama, konu dışına çıkma gibi kusurlar nedeniyle ortaya çıkar. Söylediğimiz gibi, çoğu zaman komik, aptalca, hatta saygısızdırlar. Batıl inançların temelinde de safsatanın bu türü yatar. Doğru bir muhakeme için ifadenin açık olması gerekir. Oysa Serbest Safsatalarda ifadeler anlaşılır gibi değillerdir. Şunu da belirtelim: Serbest Safsatanın İngilizce karşılığı olan “informal fallacy”nin informal kelimesi, kalitesiz, adi, gelişigüzel, uygun olmayan manasında değildir; Biçimsel Safsatalar gibi argümanın şekli (mazrufu) yerine anlamı (zarfı) ile meşgul olunduğunu anlatır. 

Türkçe’deki Serbest Safsataların tamamlanmış bir listesi yoktur. Bununla beraber, biz, günlük hayatta yaygın olarak karşılaştığımız 50 Serbest Safsata türünü şöyle sıraladık.