IRAK'I HATIRLA (3)
1920'de nüfusunun %56'sı Şii olan Iraklılar nezdinde, İngiliz mandasının Osmanlı hakimiyetinin yeni bir çeşitlemesinden ibaret olduğunu hatırla. Haşimi Faysal'ın Irak tahtına İngiliz subaylarının koruma ve refakatinde çıktığını, kötü şöhretli babasının(1) eski çevresi dışında pek az taraftar bulduğunu, cülüsünü izleyen isyanları bastırmanın İngiltere'ye "400 asker ve kırk milyon sterline mal olduğunu" hatırla.
Milliyetçi El Fatat örgütü üyesi Faysal'ın 1916 Şam Protokolü'nde(2) imzası olduğunu hatırla. Faysal'ın Sünni Arap milliyetçiliğini şekillendiren ve kışkırtan eğitim sisteminin, Iraklı Kürt ve Şii nüfusun büyük tepkisini çektiğini hatırla. Faysal'ın ordusunun başında, askeriyenin modernleşmesinde büyük emeği olan, Irak milliyetçisi ve İngiliz yanlısı Nuri Sait Paşa'nın olduğunu hatırla. Kürt ve Şiilerin kralın ordusunda görev almayı reddettiklerini hatırla. 1930'da İngilizlerin Başbakan atanan Nuri Sait Paşa'nın, Türk Harbiyesi mezunu olduğunu hatırla. Nuri Sait Paşa'nın 1930-1958 arası ondört kez başbakan yapıldığını, 1932'de İngiliz mandasını sona erdiren antlaşmanın müellifi olduğunu hatırla. Yeni antlaşmanın, Irak'ın kurtuluşu anlamına gelmediğini, İngiltere'nin Bağdat'taki Habbaniye, Basra'daki Şubeybe hava üslerini muhafaza ettikten başka, tüm liman, havaalanı ve demiryollarını izinsiz kullanma imtiyazını aldıklarını hatırla.
(daha&helliip;)