Kategori: Küreselleşme, Ekonomi ve Diğer Hususlar

Küreselleşmenin tanımlayıcı vasıfların birisi, ulusal devletlerin uluslararası serbest pazarlarla olan ilişkileri. Bu ilişkiler, dünya siyasi haritasını yeniden biçimlendirirlerken, siyasal bilimler literatürüne “alacakaranlık bölgeler” diye yeni bir kavram giriyor. “Alacakaranlık bölgeler”in tanımlayıcı vasıfları, o bölgelerde yaşanan hayatların çirkinliği, kabalığı ve kısalığı. Afganistan, Rusya, Çeçenistan, Doğu Timor, Kongo, Sırbistan ve Sierra Leone’nun “alacakaranlık” olduklarından bahisle, bu ülkelerin bağımsız yönetilen devletler olmaktan çıkıp, çağdaş dünya sisteminin kapsama alanı dışında kalan, yönetilemez topraklara dönüştüklerine işaret ediliyor.(1) Alacakaranlık ülkelerin ortak nitelikleri, “yenik devlet”leri ve ekonomilerine hakim olan, hatta ekonomik faaliyetlerinin bütününü teşkil eden, yasadışı ticaret. Bağımsızlıkla anarşi, yasallıkla yasadışılık, modernite ile kaos arasında gidip gelirlerken, “jeopolitik karadelikler” oluşturuyorlar.

"Hayır" dediğimiz, Bosna'dan Filistin'e, Ruanda'ya, Afganistan'dan Çeçenistan'a, Irak'a, Guantanamo'ya, daha önceden Viet–Nam'a, vb. vb. katliamlara seyirci kalmış Birleşmiş Milletler'in Genel Sekreteri'nin dişine uygun bulduğu anlaşılan KKTC'ye yukarıda kalın hatlarıyla tarif etmeye çalıştığım sisteme duhûl etmemesi halinde, "hakemlik" dayatması, daha da vahimi bu "hakemlik"in tarafımızdan "kabul görmesi"dir...

Geçtiğimiz hafta Türk Demokrasi Vakfı'nın Ankara'da misafir ettiği Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı Başdanışmanı, Büyükelçi Sergey Yasterjemskiy başkanlığındaki heyetin bir üyesi de Dünya Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü Başkan Vekili, Prof. Dr. Sergey Silvestrov, Rusya Federasyonu'nun ekonomisini anlattığı konuşmasında, ülkeye doğrudan yatırım yapan ülkelerin arasında Almanya ve ABD'den sonra üçüncü sırada Güney Kıbrıs'ı saydı. Kendi adıma şaşırtıcı değildi; çünkü bu istatistikler nicedir yayınlanmaktadır –yine de yadırgamamış değilim; çünkü Güney Kıbrıs denilen arazi parçasının ekonomik potansiyelinin boyutlarının ne olabileceğini bilirim. Daha açık bir ifadeyle, arazi baştan başa elmas madeni olsa, Rusya Federasyonu gibi bir ülkenin "üçüncü" büyük yatırımcısı olamaz. O halde ne?

En genci 1948 doğumlu beş Britanyalı’nın kurduğu bir grup, “Jethro Tull.” Popüler müzik tarihinin eşsiz fenomenlerinden birisi olarak kabul ediliyorlar çünkü yaptıkları müzik “hard rock,” halk şarkıları, “blues” karışımı; güfte yaygın kültürün hazmedemeyeceği kadar girift ve hatta “kolay kolay çözümlenemeyecek kadar derinlikli” diyorlar, eleştirmenler. Buna karşın, 1968’den beri sahnedeler ve on bir altın ve beş plâtin plakla ödüllendirilmiş durumdalar. Daha 1971’de besteledikleri bir parça, “Allahım” (1) şöyle diyor: “Millet – ne yaptınız? Onu altın kafesine hapsettiniz Kendi dininize boyun eğdirdiniz... Bütün görebildiğiniz bu kadarsa O, hiçbir şeyin Allah’ı, siz ise herşeyin! ..... Melun İngiliz Kilisesi tarihin zincirinde Sizi çaya davet eder, Piskopos vekilinin evinde... Ve ‘O’ nun yontusu orada dondurulmuş Plastik çarmıhının üstünde Aklım karışıyor, kim ve nerede ve niçin Ve nasıl eğleniyor diye... Bir başka parçalarının adı “43 numaralı İlâhi.” O da şöyle: Oh semalardaki babamız, eğil de gülümse Para oyunları, kadınları ve silâhları ile başını kaşıyamayacak kadar Meşgul oğluna. Oh İsa kurtar beni ve o İki üç Kızılderili öldürüp Beyaz adamı özgür kılan, Holywood’da isim yapmış Meçhul Kovboy kahramanı. Kurtar beni oh İsa. Eğer kurtarabiliyorsa İsa ... önce Kendisi’ni kurtarsın Adını ölümde kullanan o kanlı şöhret düşkünlerinin elinden. Oh İsa kurtar beni.

Bundan yedi yıl önce, 13 Temmuz 1997’de A.B.D.’de yayınlanan “Austin American-Statesman” isimli dergide, David B. Ottaway ve Dan Morgan imzalı bir yazı çıktı. Başlığı: “Washington’un eski ağır sıkletleri Hazar petrollerine üşüşüyorlar.” (1) Ottoway-Morgan ikilisi, “20.Yüzyılın son büyük petrole hücumu” diye nitelendirdikleri bu hareketin, 4 trilyon dolar cıvarında olduğu düşünülen Hazar Denizi petrollerine yönelik olduğunu ve bir grup “itibarlı” Amerikan petrolcüsünün bu bereketten kendilerine ya da şirketlerine pay çıkarmak peşinde olduklarını yazdılar. Ne ki, “petrolcüler” aynı zamanda A.B.D.’nin önde gelen politikacıları ve devlet yetkilileri! Hazar Havzasına doluşanların arasında sayılan isimler arasında, meselâ, önce Ronald Reagan dönemi Hazine Bakanı, sonra George Bush dönemi Dışişleri Bakanı, James A. Baker III var. Başkan Yardımcısı Richard B. Cheney var. Em. Hava Tuğgeneral ve Columbia Üniversitesinden doktoralı Brent Scowcroft var. New Hampshire Eyaleti’nden Temsilciler Meclisi üyesi, oğul Bush’un can dostu John Sununu var. Ve yazarların demesiyle “olaya entrika kokusu bulaştıran” Tuğgeneral Richard Secord var. Secord, İran-kontra skandalında Oliver North’un başlıca gizli yardımcısı olarak bilinen adam. George Bush’un Dışişleri Bakanı Cheney, Hazar yataklarında petrol hizmetleri veren “Halliburton Inc.” şirketinin Yönetim Kurulu Başkanı. Tuğgeneral Scowcroft, “Pennzoil” petrol şirketinin Hazar danışmanı. Petrolcü-politikacılar, “Azerbaycan’da Amerikan petrol şirketlerine ülkedeki yabancı rakipleri ile fırsat eşitliği tanıyacak yasaların çıkmasını sağlamak”a peşindeler.

15 Ocak 2003’de, Milliyet’te, Sayın Eylem Türk’ün “Türk firmaları, dualı onaylı belge peşinde” bir yazısı çıktı. Özellikle ABD’ye ihracatını artırmak isteyen gıda firmalarının, ürünlerinin Musevi dinine uygunluğunu belgeleyen "koşer" sertifikası almaya başladığına işaret eden, Türk, “koşer sertifikası” almış firmaların sayısının şimdiden 25’i bulduğunu, Türkiye’nin ABD’ye yaptığı gıda ihracatının bu yolla ikiye katlanmasının beklendiğini bildirdi. “Koşer” Musevi ilmihalinde tüketilmesinin “helâl” olduğu hahamlarca onaylanan yiyecekler anlamına geliyor. “Un, şeker ve su” hariç, tüm gıda maddelerinin tüketim izmi hahamların icazetine bağlı. Zaman içinde “koşer” kalite, hijyen ve güven anlamını da kazanmaya başlıyor ve Müslümanlar gibi din, vejeteryanlar gibi idealistik ya da sağlık gibi başka nedenlerle de aranır oluyor.

Milliyet’in haberine göre, Museviler gün geçtikçe büyüyen 150 milyar dolarlık bu pazarın sadece %45’ini teşkil ediyorlar. Yahudilerin eski SSCB ve özellikle de Ukrayna’da yaşanan katliamlardaki rollerini gün ışığına çıkartmayı amaçlayan Kanada merkezli “Tarih Tashih Enstitüsü”ne (Institute for Historical Review) göre bu rakam sadece %20. On milyonu aşkın koşer tüketicisinden sadece iki milyonu Yahudi. Öte yandan, Kanada ve ABD’de satılan yaklaşık altı bin çeşit gıda maddesinin üstünde şu ya da bu hahamın ‘olur’u var. Bu maddelere, Montreal’de şişelenen ‘NAYA’ marka doğal kaynak suyu da dahil ki, yukarda bahsettiğim gibi “su” Musevi ilmihalinde helâllik onayı gerektirmiyor. Sayın Türk, “koşer” pazarının büyümesine paralel olarak “koşer sertifikası veren acentelerin sayısının gün geçtikçe arttığını bildiriyor.

ROMA KULÜBÜ (The Club of Rome) 2002 Yıllık Konferansını “ortağımız ve ev sahibimiz” dediği BİLKENT UNİVERSİTESİ’nde gerçekleştiriyor.

Toplantı 27-28 Ekim Tarihlerinde BİLKENT ÜNİVERSİTESİ’nde yapıldı/yapılmakta. 

Türkiye’den tebliğleriyle katılanlar: Prof. Dr. İhsan Doğramacı; Prof. Dr. Suat Çağlayan; Prof. Talat Halman; Prof. Oktay Yenal; İlter Türkmen; Prof. Baran Tuncer.

ROMA KULÜBÜ nedir? 

ROMA KULÜBÜ, “Yeni Dünya Düzeni” çerçevesinde kurulması planlanan Dünya Devleti’nin dinini oluşturmak üzere 1968 yılında 52 ülkesinden biraraya gelen yüz kişinin kurduğu bir teşkilat olup; bu yeni din Hırıstiyanlık-Budizm karması bir DİN olarak düşünülmektedir. Amaçlanan, Budizmin ve dolayısıyla İslam tasavvuffunun Hırıstiyanlığa yeni bir boyut getirerek, dinler- arası “azami hoşgörü” yaratılmasını sağlamak, böylece “Tek Devlet - Tek Din” mühendisliğine karşı olası muhalefeti asgariye indirmektir.  

Şimdi Değilse Ne Zaman?

Kuruluşun adı bu: “50 Yıl Yeter.” “Küresel Ekonomik Adalet”i sağlamak amacıyla 65 ülkeden, 185 kuruluşun oluşturduğu bir koalisyon. Amaçlarını “Eğitim ve eylem yoluyla uluslararası finans kuruluşlarının politikalarını ve uygulamalarını değiştirmek, neo-liberal ekonomik programların dayatılmasına son vermek ve kalkınma süreçlerinin demokratik ve sorumlu olmasını sağlamak” olarak tanımlıyorlar. IMF ve Dünya Bankasının kuruluşunun ellinci yıldönümü olan 1994’de biraraya gelmişler. “Ekonomik cehaletle eyleme-yönelik eğitim vererek savaşmak”tan bahsediyorlar. Global ekonomik cehaletle savaştan, global seferberlikten ve yeni politikalar oluşturmaktan söz ediyorlar. 

Şimdi Değilse Ne Zaman?

Yusuf Kaplan, Beşinci Abant Platformunun sonuç bildirgesini, "Acaba şu Türkler veya müslümanlar küreselleşme gibi önemli bir konuda neler söylemişler diye merak edip de Abant metnine bakan biri, ‘bu metinde müslümanların söyledikleri kendilerine özgü bir şey yok. Mevcut küreselleşme söylemini ya doğrudan onaylıyorlar, ya da bu sürece bir yerinden katılarak dolaylı olarak onaylamış oluyorlar...” şeklinde eleştirmişti. Bugünlerde ben de elime geçirdiğim parti programını okuyorum ve görüyorum ki, aynı uzlaşmacı tutum burada da var. Bildirgeler, “genelde kabul edilebilir” düşünceleri yansıtmaktan öte gitmiyor. Nerede, ne zaman oluşmuş, bilinmez, herkes “neo-liberal” olmuş bir kere! 

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER 
Temmuz, 2001
TRT 2, Belgesel Metinleri

Avrupa, çok farklı bir iklimdi. Şöyle ki, ABD’nin kurulduğu günden beri liberal bir anayasa ile korunan demokrasi. “Eski Dünya” ise - Avrupa’ya böyle denirdi - eski dünya, İngiltere’si, Fransa’sı, İtalya’sı, İspanya’sı, Portekiz’i, Hollanda’sı, Belçika’sı, Avusturya-Macaristan’ı ile ayakta kalmaya çalışan bir imparatorluklar manzumesi. Avrupa imparatorlukları denince ilk akla gelen emperyalizmdir.

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER 
Temmuz, 2001
TRT 2, Belgesel Metinleri

Yüzde 2000’i aşkın enflasyon!!! Dile kolay. 1992’de Rusya kendisini böylesine korkunç – korkunç kelimesi bile yetmiyor ekonomik cinnet demek belki daha doğru – ekonomik cinnetin içinde buldu. 1991 sonbahar ve kışında Moskova’yı ziyaret edenler hatırlayacaklardır: gıda marketlerinin bomboş raflarını, uzayan kuyrukları, karların üzerinde kıvrılıp kalan aç Moskovalıları. Seker, tuz, patates, sabun hatta kibrit bile karneye bağlanmış, karaborsa almış yürümüştü. İki şalgam, birkaç havuç dört kişilik bir ailenin bir haftalık yiyeceği...

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER 
Temmuz, 2001
TRT 2, Belgesel Metinleri

Tayland, Malezya, İndonezya ve Güney Kore... “Mucizevi” bir ekonomik gelişmenin kahramanları olarak alkışlanan, Güneydoğu Asya Kaplanları! Oysa daha ‘80lerin başlarında petrol, kauçuk, madenler gibi işlenmemiş doğal kaynaklarını ihraç eden, sıkıntı içindeki ülkelerdi. İhraç malları değer kaybediyor, ülke hükümetleri borçlarını ödemekte hayli zorluk çekiyorlardı. Hatta, Tayland ve İndonezya moratoryum ilân etmek zorunda kalacaklarından korkmuş, IMF’den yardım istemek durumunda kalmışlardı.

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER 
Temmuz, 2001
TRT 2, Belgesel Metinleri

Güneydoğu Asya kaplanları diyorlardı, Tayland, Malezya, İndonezya ve Güney Kore’ye. Ortak noktaları, 1980lerin ortalarından itibaren sergiledikleri “mucizevi” gelişme! 1997 Krizinin önemi de burada zaten. “Mucizevi gelişme” aylar içinde kâbusa dönüştü. Tayland Krallığı, Güney Doğu Asya’da, Tayland Körfezinde, Andaman Denizi dedikleri yerde, Burma, Laos, ve Komboçya arasında. Eski adı Siam. Tayland, “özgür insanların ülkesi” demek. Batı Avrupa İmparatorluklarının asla sömürgesi olmadıklarını ifade ediyorlar. O bölge için ciddi bir ayrıcalık bu. Nüfusları 60 Milyon civarında. Karışık bir etnik mozaik; yüzde sekseni Tayi kökenli, yüzde 12’si Çinli, sonra Malaylar var, %4. Resmi ve ticari dilleri İngilizce. Başkent Bangkok. Tayland, 1961’de planlı ekonomiye geçiyor. 1961 bizim de Devlet Planlama Teşkilatını kurduğumuz yıl.

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER 
Temmuz, 2001
TRT 2, Belgesel Metinleri

1929 Krizi patladığında, Fransa çok sayıdaki “cumhuriyet”lerinden Üçüncüsünü yaşıyordu. Üçüncü Cumhuriyet dedikleri 1870’de Almanya yenilgisinden sonra Adolf Thiers’in cumhurbaşkanlığında kurulan cumhuriyet. Thiers, 1871’de Paris komününü acımasızca dağıtmasıyla ünlüdür. Paris Komünü, malum, dünyanın ilk işçi hükümeti. Fransa’daki sınıf çatışmasının sonucunda, alternatif bir yönetim biçimi olarak ortaya çıkmıştı. Komünist Manifesto’da “proletaryanın siyasi gücü iki ay süreyle elinde tuttuğu” dönem olarak geçer. Kanlı başlayan Üçüncü Cumhuriyet yine de Fransa’nın en dayanıklı cumhuriyetlerinden birisidir, 1940’a kadar sürer. Birinci Dünya Savaşı, ülkenin doğu ve kuzey bölgelerini yerle bir etmiş, hazinesini boşaltmış, daha da kötüsü 1,5 milyon gencini yok etmiştir. Nüfus artışı korkutucu bir şekilde azalmaktadır.

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER 
Temmuz, 2001
TRT 2, Belgesel Metinleri

Tarih her zaman tekerrür edecek diye bir şey yok, hayır. Ancak, ekonomi, siyaset gibi bazı sahalar var ki, buralarda gelişen olayların başlangıç durumlarındaki benzerlikler, sonuçlarını da benzer kılıyor. Bu nedenledir ki, çoğu kez hatalarımızdan ders alabiliyor, hatalarımızı tekrarlamama yoluna gidebiliyoruz. 

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER 
Temmuz, 2001
TRT 2, Belgesel Metinleri

‘20li yılların “kükreyen” Amerika’sını dize getiren, Amerika’nın çehresini değiştiren 1929 Krizi ve onu izleyen Büyük Çöküntü gezegenimizin en büyük ekonomik buhranı olmakla kalmadı, bir de “faşizm” namındaki uğursuz uygulamayı sardı dünyanın başına. Büyük Çöküntü’den olmasaydı, Almanlar Hitler’e mahkûm kalmayabilirlerdi. Deutschland, Deutschland über alles!!! Almanya, Amerika’dan çok farklı bir ülkeydi.

TARİH, TEKERRÜR VE EKONOMİK KRİZLER 
Temmuz, 2001
TRT 2, Belgesel Metinleri

1929 KRİZİNİN GÖRÜNMEYEN YÜZÜ

Birinci Dünya Savaşından önce dolar, mark, sterlin gibi ulusal para birimlerinin değerlerini simgeledikleri altın miktarı belirlerdi. Bir sterlin bir ons altının dörtte biri demektir, bir dolar bir ons altının yirmide biri anlamına gelir, gibi. Ve dileyen herkes, elindeki kağıt parayı bankaya götürüp, karşılığında altın sikke talep edebilirdi. “Klasik Altın Standardı” dediğimiz bu uygulama 1914’de sonra erdi. Neden çünkü Amerika Birleşik devletinin haricinde hiçbir ülkenin elinde, Birinci Dünya Savaşı harcamalarını karşılayacak kadar altın yoktu.